Ultrasonografia dopplerowska tętnic szyjnych jest popularnym narzędziem oceny miażdżycy tętnic szyjnych. Jego dwuwymiarową skalę szarości można wykorzystać do pomiaru grubości warstwy wewnętrznej i środkowej, co jest bardzo dobrym biomarkerem miażdżycy i może pomóc w charakteryzacji płytki miażdżycowej. Morfologia płytki wiąże się z ryzykiem udaru mózgu. Owrzodzenie blaszki miażdżycowej jest również znane jako jeden z silnych predyktorów przyszłego ryzyka wystąpienia zatoru.
Do wykrywania zwężeń tętnic szyjnych wykorzystywano ultrasonografię kolorową i doppler pulsacyjny. USG dopplerowskie, które często określa się jako ultrasonografia dopplerowska, ma wyjątkowe właściwości fizyczne. Operator powinien być zaznajomiony z fizyką i innymi parametrami ultrasonografii dopplerowskiej, aby przeprowadzić optymalne badania ultrasonograficzne dopplerowskie.
W jakiej pozycji przeprowadza się USG dopplerowskie?
Kiedy przeprowadza się USG dopplerowskie tętnic szyjnych, istnieją dwie opcje względnej pozycji między pacjentem a badającym. Pierwsza to pozycja nad głową, w której osoba badająca siedzi za głową pacjenta przy końcu stołu do badań i wykonuje USG dwiema rękami. W tej pozycji badający powinien używać prawej ręki do prawej tętnicy szyjnej i lewej ręki do lewej tętnicy szyjnej. Zaletą tej pozycji jest to, że osoba badająca może posługiwać się obiema rękami, a sonda ultrasonograficzna może znajdować się w wielu różnych pozycjach. Okienko dźwiękowe można poszerzyć i zapewnia wyraźny widok tętnicy szyjnej, zwłaszcza z projekcji tylno-bocznej. Egzaminator powinien być zaznajomiony z posługiwaniem się obiema rękami, co wymaga pewnej praktyki.
Inną pozycją jest zwykła pozycja siedząca na boku, stosowana w większości innych badań ultrasonograficznych. Badacz używa prawej ręki do obu tętnic szyjnych. Ta pozycja ułatwia sterowanie maszynami. Jednak prawidłowa projekcja tylna jest nieco trudniejsza. Pomiędzy tymi dwoma opcjami zaleca się pozycję nad głową do ultrasonografii dopplerowskiej tętnicy szyjnej.
Poduszka nie jest konieczna. W rzeczywistości wytwarza gorsze okno dla tętnicy szyjnej. Optymalna pozycja głowy pacjenta jest odchylona o około 45° od badanej tętnicy. Szyja pacjentów powinna być rozluźniona. Skurcze mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego powodują słabą penetrację dźwiękową i utrudniają pozycjonowanie sond.
USG dopplerowskie tętnic szyjnych i wskazówki dotyczące ich różnicowania
Prawa tętnica szyjna odchodzi od prawej tętnicy ramienno-głowowej. Ultrasonografia może pokazać najbardziej proksymalny odcinek tętnicy szyjnej wspólnej. Lewa tętnica szyjna wspólna odchodzi od łuku aorty. Ultrasonografia nie może pokazać proksymalnego odcinka lewej tętnicy szyjnej wspólnej. Badacz powinien być w stanie odróżnić tętnicę szyjną wewnętrzną (ICA) od tętnicy szyjnej zewnętrznej (ECA). ICA znajduje się z tyłu i z boku ECA. ICA jest nieco większy niż ETO. ECA ma odgałęzienia, takie jak tętnica językowa, ale ICA nie. Widma Dopplera z ICA wykazują niższy wzór rezystancyjny.
Różnica prędkości pomiędzy fazą skurczową i fazą rozkurczową ICA jest mniejsza niż ECA. Innym sposobem odróżnienia ECA od ICA jest to, że podczas akwizycji widma Dopplera ECA umieszczenie opuszków palców na tętnicy skroniowej po tej samej stronie generuje podobny do ząbkowania artefakt na widmie Dopplera z ECA. Ten artefakt wywołany stukaniem tętnicy skroniowej nie jest widoczny z ICA. To tak zwane „podsłuchiwanie czasowe” jest użytecznym narzędziem do odróżniania ICA od ECA. W przypadku niedrożności jednego z nich ważne jest, aby mieć pewność, który z nich to ECA i ICA.
Morfologia i objętość blaszki miażdżycowej
Morfologia blaszki, jej powierzchnia, obecność owrzodzeń, a także obecność blaszki miażdżycowej i zwężenia, jest ważna w przewidywaniu przyszłych zdarzeń sercowo-naczyniowych. Kiedy wykonuje się USG dopplerowskie, zaleca się opisanie morfologii blaszki miażdżycowej z obrazu w skali szarości podczas ultrasonografii dopplerowskiej tętnicy szyjnej. Opis powinien zawierać echogeniczność blaszki miażdżycowej, powierzchnię oraz obecność owrzodzenia.
Echogeniczność blaszki może być opisana jako blaszka echogeniczna, blaszka izoechogeniczna, blaszka echolucentna lub blaszka niejednorodna. Płytka izoechogeniczna oznacza, że echogeniczność blaszki jest taka sama jak kompleksu intima-media. Powierzchnię blaszki można opisać jako gładką, nieregularną lub owrzodzoną. Owrzodzenie blaszki wiąże się ze zwiększonym ryzykiem udaru mózgu.
