Żelazo to jeden z najważniejszych pierwiastków, bez których nasz organizm nie mógłby prawidłowo funkcjonować. Niestety nie każdy wie, jak ważne jest żelazo – dlatego też wiele osób zmaga się z jego niedoborem, co wiąże się z osłabieniem całego organizmu. W organizmie człowieka znajduje się około 5 g żelaza. Prawie 70% tego pierwiastka to składnik hemoglobiny, będącej odpowiedzialną m.in. za barwę krwi. Co warto wiedzieć o żelazie? Jakie są objawy niedoboru i nadmiaru żelaza? O tym wszystkim w naszym artykule – zachęcamy do przeczytania.
Jaką funkcję pełni żelazo w organizmie człowieka?
Żelazo pełni bardzo ważną funkcję w organizmie człowieka. Jego zadaniem jest m.in. transport, jak i magazynowanie tlenu. Jest również odpowiedzialne za prawidłowy proces oddychania tkankowego, bierze udział w metabolizmie cholesterolu, syntezie DNA, jak i również ma wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego.
Co istotne – organizm człowieka nie wytwarza sam żelaza, dlatego tak ważne jest, aby dostarczać go z zewnątrz. Możemy to robić na wiele sposobów. Najłatwiejszym sposobem jest przyswajanie żelaza wraz z pokarmem, w którego składzie znajdują się spore ilości żelaza. Innym rozwiązaniem jest przyjmowanie żelaza w postaci suplementów. Chcąc kupić taki produkt, wystarczy wstukać odpowiednią frazę w wyszukiwarkę – np. żelazo suplement diety – lub udać się do najbliższej apteki.
Gdzie możemy znaleźć duże ilości żelaza?
Najlepszym źródłem dobrze przyswajalnego żelaza jest mięso. Największe ilości żelaza występują w takich mięsach jak chude mięso czerwone czy wątróbka wieprzowa. Warto wiedzieć, że żelazo znajduje się również między innymi w żółtkach jaj, roślinach strączkowych, chlebie z pełnego przemiału, orzechach, zielonych warzywach, botwince, burakach, suszonych owocach oraz pestkach z dyni.
Niedobór żelaza
Niedobór żelaza daje wiele objawów, do których zaliczamy przede wszystkim ciągłe zmęczenie, osłabienie, zły nastrój, wypadanie włosów, większą podatność na przeziębienia i infekcje, bladość skóry, przesuszona skóra, łamliwość paznokci, zaburzenia rytmu serca, owrzodzenie języka, zadyszkę, obniżenie koncentracji, sińce pod oczami oraz zajady w kącikach ust.
Niedobór żelaza zazwyczaj spowodowany jest niską przyswajalnością żelaza w pożywieniu. Czasami przyczyną są również zaburzenia procesu wchłaniania. Warto wiedzieć, że każdy dorosły człowiek potrzebuje każdego dnia średnio od 10 do 20 mg żelaza. Jednym ze skutków niedoboru żelaza we krwi jest niedokrwistość – anemia, która bardzo często występuje w czasie ciąży.
Wyróżniamy wiele grup, które najbardziej narażone są na niedobór żelaza w organizmie. Są to przede wszystkim młode dziewczyny, które dopiero zaczęły miesiączkować. Na niedobór tego pierwiastka bardzo często cierpią też osoby, które stosują dietę mającą niską zawartość żelaza. Niedobór żelaza dotyka przede wszystkim dzieci, które wchodzą w okres dojrzewania, jak i również osób, które zmagają się z krwawieniem z przewodu pokarmowego. Ponadto na niedobór żelaza cierpią też:
- kobiety w okresie menopauzy,
- kobiety mające obfite miesiączki,
- osoby mające zaburzony system wchłaniania.
Czasami mimo stosowania diety bogatej w żelazo, nadal borykamy się z niedoborem tego pierwiastka. W takich sytuacjach najczęściej lekarze przepisują pacjentom suplementację żelaza w tabletkach. Żelazo suplement diety może kupić w bardzo wielu miejscach – również w drogeriach, a przede wszystkim w każdej aptece.
Nadmiar żelaza
Mimo że nadmiar żelaza w organizmie to sytuacja, która nie zdarza się często, to warto wiedzieć, że jest to niezwykle niebezpieczne. Objawy nadmiaru żelaza to przede wszystkim osłabienie, stałe zmęczenie, spadek masy ciała i spadek samopoczucia. Z nadmiarem żelaza najczęściej zmagają się mężczyźni będący w średnim wieku, jak i również kobiety. Nadmiar żelaza we krwi bardzo często jest przyczyną zaburzeń miesiączkowania. Jest to pewnego rodzaju przestroga przed przyjmowaniem suplementów bez konsultacji z lekarzem – zanim zaczniemy stosować jakiekolwiek suplementy diety, powinniśmy skonsultować to z lekarzem.
Warto wiedzieć, że żelazo, którego jest zbyt wiele w organizmie, odkłada się w takich narządach jak m.in. wątroba i trzustka, co prowadzi do zatrucia. Oprócz tego nadmiar żelaza związany jest też z chorobą o nazwie hemochromatoza. Z nadmiarem żelaza we krwi nie ma żartów. Może ono być przyczyną wzrostu zachorowania na choroby serca i nowotwory.
Nadmiar żelaza objawia się na wiele sposobów. Jednym z objawów mogą być zaburzenia hormonalne, bóle stawów, osteoporoza lub depresja. Dlatego też nie należy przesadzać z ilością przyjmowanych leków – powinniśmy również zwracać uwagę na ich jakość.
Żelazo – czy można je przedawkować?
Czy można przedawkować żelazo? To jedno z najczęściej wyszukiwanych pytań w Internecie. Odpowiedź na to pytanie zależy przede wszystkim od sposobu przyjmowania żelaza. Żelazo, które jest przyjmowane wraz z jedzeniem, bardzo trudno przedawkować, aczkolwiek nie jest to niemożliwe. Jednak należy wiedzieć, że znacznie łatwiej przedawkować żelazo, jeśli przyjmujemy je w formie suplementów. Dlatego tak ważne jest regularna kontrola poziomu żelaza we krwi, gdyż jego przedawkowanie może być niebezpieczne.
Warto także wspomnieć co nieco o wpływie żelaza na ciążę. Suplementacja tego pierwiastka jest niezwykle ważna w przypadku kobiet w ciąży, gdyż wpływa on na prawidłowy rozwój mózgu i tkanek płodu. Dlatego wszystkie przyszłe mamy koniecznie powinny dbać o dobrze zbilansowaną dietę, zawierającą odpowiednie ilości żelaza.
